Mạch điện tử công nghiệp được tạo thành từ việc hàn gắn các linh kiện điện tử lại với nhau. Vậy cách hàn chúng như thế nào? Hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây để được hướng dẫn chi tiết cách hàn mạch điện tử nhé!
Hàn mạch điện tử là gì?
Mạch điện tử công nghiệp là một bộ phận không thể thiếu trong các thiết bị điện tử và máy móc. Cấu tạo của một mạch điện tử bao gồm các linh kiện như bóng bán dẫn, điện trở, tụ điện, cuộn cảm, diot,…Các linh kiện này được hàn gắn với nhau thông qua các chất hàn như thiếc hàn, chì hàn. Quá trình này gọi là hàn mạch điện tử.
Bạn đang xem: Hướng dẫn hàn mạch điện tử
Các dụng cụ sử dụng trong hàn mạch điện tử công nghệ
Khi hàn mạch điện tử công nghiệp, bạn cần chuẩn bị một số dụng cụ sau
Mỏ hàn
Mỏ hàn là một công cụ cầm tay có tác dụng chính là nung chảy chì hàn, từ đó, giúp kết dính 2 thành phần kim loại khác nhau thành một thể thống nhất. Mỏ hàn được nung nóng bằng cách sử dụng khí đốt hoặc thông qua hiện tượng đoản mạch để làm tan chảy kim loại.
Nhiệt độ của mỏ hàn sẽ phụ thuộc rất lớn vào công suất của mò hàn. Công suất càng lớn thì nhiệt độ sinh càng cao.
Máy hàn
Máy hàn là phiên bản nâng cấp hơn của mỏ hàn. Nó cho phép người sử dụng điều chỉnh chính xác nhiệt độ khi hàn để không làm hỏng linh kiện điện tử. Nguyên lý hoạt động của loại máy này là thông qua việc sử dụng nhiệt và lực, có thể có sử dụng vật liệu hàn bổ sung để tăng tính kết dính.
Đầu mỏ hàn
Đầu mỏ hàn có đa dạng các hình dáng để phục vụ cho các chức năng hàn khác nhau. Thông thường, mọi người sẽ sử dụng 2 loại đầu là:
Đầu nhọn: sử dụng để hàn trong những khu vực nhỏ yêu cầu độ chính xác cao, không làm ảnh hưởng đến những linh kiện xung quanh.Đầu Chisel: sử dụng để hàn dây điện hoặc các linh kiện lớn vì kích thước của loại đầu này rất rộng.Chất hàn
Chất hàn là một loại vật liệu không thể thiếu trong quá trình hàn gắn kim loại. Chất hàn sẽ được nấu chảy trong mỏ hàn hoặc máy hàn tạo thành dung dịch hàn. Dung dịch này khi đông đặc lại có tác dụng gắn kết vĩnh viễn các thành phần linh kiện trong bảng mạch điện tử công nghiệp lại với nhau.
Hướng dẫn các bước hàn mạch điện tử chi tiết
Các bước hàn mạch điện tử chính xác như sau:
Bước 1: Làm sạch bảng mạch và các linh kiện điện tử. Bởi nếu không được làm sạch, chất hàn sẽ không thể bám dính tốt trên bề mặt cần hàn. Như vậy, chất lượng mối hàn sẽ không đạt được tiêu chuẩn yêu cầu.
Bước 2: Thực hiện cắt bỏ chân linh kiện trước khi đưa vào hàn mạch.
Bước 3: Thực hiện mạ thiếc ở 3 vị trí quan trọng là đầu hàn sắt, đầu dây và vị trí vết hàn.
Mạ thiếc ở đầu hàn sắt để mỏ hàn không tiếp xúc trực tiếp với các chân linh kiện. Nếu chẳng may bạn quên mạ thiếc tại vị trí này sẽ rất dễ làm board mạch bị cháy, hỏng hoặc làm sai lệch chỉ số linh kiện, sự cố do quá nhiệt.Mạ thiếc vào đầy dây để loại bỏ tạp chất, giúp chất hàn bám chắc hơn vào chân linh kiện và dây hàn. Tuy nhiên, trước khi mạ thiếc cần cạo sạch lớp gỉ sét trên đầu dây hoặc chân linh kiện.Tại vị trí vết hàn, dung dịch hàn đưa vào sẽ lấp đầy lỗ linh kiện, tản nhiệt ra môi trường xung quanh. Từ đó sẽ hình thành sự cân bằng nhiệt, nâng cao độ bền của bảng mạch điện tử công nghiệp sau quá trình hàn.
Bước 4: Thực hiện công đoạn hàn gắn các thành phần linh kiện.
Đối với mạch điện tử thông thường, thực hiện hàn như sau:
Bấm mỏ hàn vào nhựa thông để phần nhựa nóng chảy ngập vào trong đầu mỏ hànĐưa mỏ hàn vào chân linh kiện, đốt nóng mỏ hàn để phần nhựa thông chảy ra lấp linh kiện, chân và lỗ trên mạch.Cuối cùng là đưa dây hàn vào vùng chân linh kiện, lỗ mạch in và đầu mỏ hàn. Lúc này, phần thiếc sẽ chạm vào đầu mỏ hàn và nóng chảy ra.
Đối với hàn chân IC, thực hiện như sau:
Dùng mỏ hàn bôi nhựa thông tới toàn bộ các chân của IC.Đưa thiếc vào mỏ hàn và làm chúng nóng chảy. Sau đó, di chuyển mỏ hàn đi từ chân đầu tiên đến chân cuối cùng trong dãy.Trên đây là hướng dẫn cách hàn mạch điện tử đơn giản. Hy vọng bài viết này đã cung cấp những thông tin hữu ích đến với mọi người.
Thường trong thiếc dây lõi là chất trợ hàn (Flux Liquid) – tùy loại mà có 1 lõi hay nhiều lõi, thiếc kem cũng có đi kèm chất trợ hàn vì thế khi hàn chúng ta không cần có thêm chất trợ hàn. Chất trợ hàn có chứa 1 phần là axit giúp làm sạch mối hàn, khiến mối hàn bóng bẩy. Chất trợ hàn có thể là nhựa thông hoặc 1 dung môi làm sạch.
Để dùng bên ngoài thì có thêm loại mỡ hàn, là chất giúp làm sạch mối hàn và giảm sức căng bề mặt của thiếc hàn do đó giúp thiếc hàn bám vào mối hàn mịn hơn.
Bạn có thể tự chế dung dịch phủ mạch cũng như trợ hàn bằng nhựa thông bằng cách đập vụn nhựa thông sau đó cho vào dung dịch aceton hoặc xăng. Cho nhựa thông vụn vào và khuấy đều đến khi nhựa thông tan hết, và ta có một dung dịch màu vàng sậm 1 chút là được. Các bạn nên pha ít một để dùng, khi nào hết pha tiếp chứ nếu pha nhiều đến lúc xăng hoặc aceton bay hơi hết thì không ổn lắm. :DDung dịch sau khi chế này bạn có thể quét lên vị trí chuẩn bị hàn hoặc quét lên bản mạch mà chúng ta ủi sẽ giúp mạch in không bị oxi hóa, đẹp và giúp hàn dễ hơn nữa.
Kinh nghiệm đi mua thiếc hàn:
Khi đi cầm theo một chiếc bật lửa, hơ nóng chảy 1 đoạn nhỏ dây thiếc hàn, thiếc nóng chảy rơi xuống hạt tròn bóng nhẵn như bi sắt, khi nguội cầm tay vê không làm đen tay là được. Còn nếu hạt thiếc sần sần, đen tay khi cầm là quá nhiều chì.
2. Máy hàn – Mũi hàn
Máy hàn
Hiện có rất nhiều loại máy hàn trên thị trường, tuy nhiên trong giới sinh viên thì có 2 loại phổ biến nhất là máy hàn xung (súng) và máy hàn nung (bút).
Máy hàn xung là loại được gia nhiệt bằng xung điện xoay chiều có dòng lớn từ cuộn thứ cấp của máy hàn. Loại này thường có công suất lớn, nhiệt tạo ra nhanh.
Máy hàn nung là loại gia nhiệt bằng mayxo, thời gian từ lúc mở máy đến lúc hàn được khá lâu.
Máy hàn nung – Máy hàn xung
Hai loại này có thể điều chỉnh được nhiệt độ hàn. Khi hàn những linh kiện nhạy cảm như IC, cảm biến thì nên dùng máy hàn nung để tránh xung điện từ máy hàn xung làm hỏng linh kiện.
Mũi hàn
Mạ lại đầu mũi hàn mỗi khi mũi hàn bị oxy hóa:
Việc mạ lại đầu mũi hàn trước và sau khi sử dụng giúp tăng tuổi thọ cho mũi hàn, chống oxy hóa và giúp bám thiếc tốt hơn. Việc này là cần thiết cho mọi loại máy hàn.
Trước khi mạ, mũi hàn có xỉ đen, cáu bẩn là do nhiệt cao làm cháy chất trợ hàn (Flux) hoặc do trong chất trợ hàn có thành phần axit khiến ăn mòn đầu mũi hàn. Cần làm sạch bằng cách cạo sạch mũi hàn bằng lưỡi dao nhỏ, sau đó gia nhiệt cho mũi hàn, nhúng mũi hàn vào chất trợ hàn, sau đó đưa thiếc vào làm sao cho thiếc được tráng đều trên mặt mũi hàn khoảng 5mm.
Đơn giản hơn:
Làm sạch mũi hàn – Dùng thiếc quấn quanh đầu mũi hàn khoảng 7mm – Gia nhiệt vừa đủ cho thiếc tan chảy.
Làm đẹp mối hàn:
Khi sử dụng máy hàn xung, cần làm sạch các điểm tiếp xúc, vặn ốc vít thật chặt để mũi hàn được truyền điện tốt nhất. Khi hàn thì đặt mũi hàn vào vị trí cần hàn, đưa dây thiếc vào vị trí đầu mũi hàn rồi mới bóp công tắc, không bóp công tắc trước ở ngoài rồi mới đưa vào.
Để có một mối hàn đẹp, chắc chắn, ngoài yếu tố chất lượng thiếc hàn, máy hàn thì còn phần lớn là do người hàn. Hàn một thời gian thì bạn sẽ tích lũy được kỹ năng hàn chuẩn, cảm giác hàn tốt hơn.
Sau khi hàn mạch xong, nên sử dụng cồn hoặc aceton để tẩy rửa sạch mạch, lúc này mạch sẽ long lanh hơn rất nhiều.
5. Vấn đề sức khỏe
Vấn đề này rất quan trọng, người làm về điện tử sẽ thường xuyên phải tiếp xúc với linh kiện, hóa chất, khói – hơi.
Khi làm cần chú ý:
Hàn nơi thoáng khí, cần có 1 quạt hút hơi – khói hàn ra ngoài, tránh để người hàn hít – ngửi trực tiếp với khói hàn. Khói hàn thực chất là nhựa thông – chất trợ hàn bị đốt nóng và bay hơi. Với những loại thiếc chất lượng kém, trong khói hàn còn có cả chì.Khi hàn nên đeo kính, đi găng tay để tránh tiếp xúc trực tiếp với linh kiện, hóa chất.Chú ý để tránh tiếp xúc với mũi hàn, đầu mỏ hàn gây bỏng.Cần sử dụng kính lúp, kính phóng đại khi hàn, làm việc với các loại board mạch cỡ nhỏ, linh kiện nhỏ và phải đầy đủ ánh sáng tránh bị tật về mắt.Các bạn có thể cho rằng tôi quá cẩn thận, những điều kiện đưa ra có thể cầu kỳ. Sức khỏe của chính các bạn là quan trọng, đã có nhiều bài học rồi (Các bạn có thể tự tìm hiểu thêm về vấn đề này – tôi không tiện đưa ra).
Xem thêm: Mua bán nokia 6700 gold cty cũ giá rẻ tháng 05/2023 toàn quốc
Sức khỏe là của các bạn, các bạn không tự giữ được thì không ai giữ giùm các bạn đâu.