Phương pháp nhân giống vô tính là gì? Kể tên các phương pháp nhân giống vô tính? Đây là các câu hỏi rất dễ gặp phải khi học KHTN 7. Để trả lời các câu hỏi trên, mời các bạn hãy cùng tham khảo bài viết dưới đây của ihoc.vn nhé.
Bạn đang xem: Phương pháp nhân giống vô tính
Nhân giống vô tính là gì?
Nhân giống vô tính là phương pháp mà cây con được hình thành từ một bộ phận cơ quan sinh trưởng (có thể là thân, lá hay rễ) của cây mẹ.
Thực vật có một số cơ chế để sinh sản vô tính hay sinh dưỡng, vì vậy, chúng đã được áp dụng trong nhân giống khi trồng trọt. Có thể sử dụng các phương pháp nhân giống vô tính cây trồng như nuôi cấy mô hay ghép mô. Nhằm mục đích tạo ra những cây con giống hệt với cây bố mẹ. Sinh sản sinh dưỡng thường sử dụng các bộ phận của cây như rễ cây, thân cây hay lá cây.
Phân biệt nhân giống vô tính và hữu tính
Nhân giống vô tính và hữu tính là hai hình thực nhân giống cây trồng phổ biến ở thực vật. Ta có thể phân biệt hai hình thức nhân giống này như sau:
Nhân giống vô tính là gì?: Là hình thức sinh sản mà cây con được hình thành từ một bộ phận cơ quan sinh dưỡng (như rễ, thân, lá) của cây mẹ, không qua sự kết hợp của giao tử. Cây con có đặc tính di truyền giống hệt cây mẹ, không có biến dị. Nhân giống vô tính có nhiều phương pháp, như giâm cành, chiết cành, ghép cành, nuôi cấy mô…Nhân giống hữu tính là gì?: Là hình thức sinh sản mà cây con được hình thành từ hạt, qua sự kết hợp của giao tử đực và giao tử cái. Cây con có đặc tính di truyền khác biệt với cây mẹ, có biến dị. Nhân giống hữu tính có một phương pháp duy nhất là gieo hạt.Có mấy phương pháp nhân giống vô tính ở thực vật?
Hiện nay, có 4 phương pháp nhân giống vô tính ở thực vật, bao gồm giâm cành, chiết cành, ghép cành và nuôi cấy mô. Hãy cùng SGK Online tìm hiểu chi tiết về 4 phương pháp nhân giống vô tính này sau đây.
Phương pháp chiết cành
Là cách cắt một phần cành của cây mẹ, gắn vào một phần cành của cây khác (gọi là cây chủ) để hai phần cành liên kết với nhau và ra rễ chung. Phương pháp này dùng cho các loại cây có khả năng liên kết tốt với nhau, như cam quýt, xoài, vải…
Cách chiết cành trong nhân giống vô tính là gì:
B1: Cắt khoanh vỏKhoanh 2 vòng vỏ quanh cành chiết (khoảng cách giữa 2 vòng là 1,5 – 2 lần đường kính cành chiết). Sau đó, tiến hành bóc vỏ và cạo sạch các lớp tế bào dính trên lõi gỗ.B2: Bó bầu
Sau khi cắt khoanh vỏ, để khô nhựa cây (vài giờ đến vài ngày tùy loại cây) rồi thực hiện bó bầu. Trước khi bó bầu có thể thêm chất kích thích ra rễ (nhóm Auxin n) nếu cần thiết. Nguyên liệu để làm bó bầu bao gồm rễ bèo Nhật Bản đã phơi khô + phân chuồng + đất phù sa. Sau khi phủ kín vết cắt, dùng giấy polyetylen bọc ngoài, buộc kín hai đầu, tưới nước để giữ độ ẩm cao cho bầu trong suốt quá trình ra rễ ở cành chiết.B3: Cắt cành chiết
Khi thấy rễ ra nhiều ở bầu và bắt đầu chuyển sang màu vàng nâu, thì ta tiến hành cắt rời cành khỏi cây mẹ (chỗ cắt cách bầu khoảng 2 cm về phía dưới cành. Sau đó đem trồng ở vườn ươm và tiếp tục quan sát và chăm sóc cây con.
Phương pháp giâm cành
Là cách cắt một phần cành của cây mẹ, đặt vào đất hoặc nước để ra rễ và trở thành cây con. Phương pháp này dùng cho các loại cây có khả năng ra rễ dễ dàng từ cành, như hoa hồng, cây sung, cây bưởi, cây mít…
Cách giâm cành đúng và hiệu quả:
B1: Cắt cànhCắt vát, tránh dập nát từng đoạn 10 – 15 cm các cành bánh tẻ (cành không non quá và cũng không già quá)B2: Giâm cành
Cắm trực tiếp cành đã cắt, hoặc xử lý bằng chất kích thích ra rễ (nhóm Auxin n), sau đó cắm vào nền giâm.B3: Chuyển cây vào vườn ươm
Khi rễ cây mọc ra nhiều và đủ dài ở các cành giâm, ta chuyển cây vào vườn ươm để quan sát tiếp và chăm sóc.B4: Đưa cây vào trồng đại trà
Khi cây đã đủ rễ và lá, tiến hành đưa cây vào trồng đại trà.
Phương pháp ghép cành
Là cách cắt một phần cành của cây mẹ (gọi là nhánh ghép), gắn vào một phần thân của cây khác (gọi là gốc ghép) để hai phần liên kết với nhau và trở thành một cây mới. Phương pháp này dùng cho các loại cây có khả năng liên kết tốt với nhau và có đặc điểm mong muốn khác nhau, như hoa lan, hoa mai…
Các bước ghép cành trong nhân giống vô tính là gì:
B1: Chăm sóc cây con trước khi ghépTrước khi ghép 1 – 2 tuần hãy tiến hành vệ sinh vườn cây gốc ghép và tăng cường chăm sóc để cây có nhiều nhựa, tượng tầng hoạt động tốt nhất có thể.B2: Chọn cành, mắt ghép tốt
Cành ghép được lấy từ vườn chuyên ghép cành hoặc vườn sản xuất với những giống mang đầy đủ các đặc tính của cây muốn nhân. Cành ghép được chọn ở giữa tầng tán, không có sâu bệnh nguy hiểm gây hại. Tuổi cành ghép cần chọn phù hợp tùy thuộc vào thời vụ ghép khác nhau. Trong điều kiện di chuyển xa, cần thực hiện tốt công tác bảo quản trong điều kiện đủ ẩm, tránh nhiệt độ cao.B3: Chọn thời vụ ghép tốt
Trong điều kiện khí hậu ở nước ta, đa số các giống cây ăn quả được tập trung ghép vào vụ xuân và vụ thu.B4: Thao tác kỹ thuật ghép
Các thao tác ghép cần được tiến hành nhanh chóng, đúng kỹ thuật và chuẩn xác.B5: Chăm sóc cây con sau khi ghép
Tất cả các khâu kỹ thuật từ cắt mở phần dây sau ghép, xử lý ngọn gốc ghép, cắt tỉa mầm dại, tưới nước, làm cỏ, bón phân, tạo hình, phòng trừ sâu bệnh hại đều cần được tuân thủ một cách nghiêm ngặt, đúng kỹ thuật.
Phương pháp nuôi cấy mô
Phương pháp nuôi cấy mô trong nhân giống vô tính là gì? Đây là cách lấy một tế bào hay một nhóm tế bào từ các bộ phận của thực vật (như lá, thân, rễ, hoa…) nuôi trong ống nghiệm với dung dịch dinh dưỡng và chất kích thích để tạo thành cây mới. Phương pháp này dùng cho các loại cây quý hiếm, có giá trị kinh tế cao hoặc khó nhân giống theo các phương pháp khác.
Ví dụ: Cây thuốc lá, cây khoai môn, cây cà phê, cây tùng bách,…
Có sở khoa học của nhân giống vô tính là gì?
Cơ sở khoa học của nhân giống vô tính là dựa trên khả năng tái sinh của các cơ quan sinh dưỡng (như rễ, thân, lá) của thực vật. Mỗi cơ quan sinh dưỡng đều chứa đầy đủ thông tin di truyền của cây mẹ, nên khi được cung cấp điều kiện thích hợp, có thể phát triển thành cây con giống hệt cây mẹ.
So sánh các phương pháp nhân giống vô tính ở thực vật
| Phương pháp | Đặc điểm | Ưu điểm | Nhược điểm | Ví dụ nhân giống vô tính |
| Giâm cành | Cắt một phần cành của cây mẹ, đặt vào đất hoặc nước để ra rễ và trở thành cây con | Dễ thực hiện, ít tốn kém, bảo tồn được đặc tính di truyền của cây mẹ | Số lượng cây con ít, dễ bị nhiễm bệnh từ đất hoặc | Cây mía, cây sắn (khoai mì), thuốc bỏng, hoa hồng, cây chè,… |
| Chiết cành | Cắt một phần cành của cây mẹ, gắn vào một phần cành của cây khác để hai phần cành liên kết với nhau và ra rễ chung | Cắt một phần cành của cây mẹ, gắn vào một phần cành của cây khác để hai phần cành liên kết với nhau và ra rễ chung | Khó thực hiện, yêu cầu kỹ thuật cao, chỉ áp dụng được cho các loại cây có khả năng liên kết tốt với nhau | Cam, bưởi, hoa đào, hoa hồng, xoài,… |
| Ghép cành | Cắt một phần cành của cây mẹ (nhánh ghép), gắn vào một phần thân của cây khác (gốc ghép) để hai phần liên kết với nhau và trở thành một cây mới | Tạo được các loại cây mới có đặc điểm mong muốn khác nhau từ hai loại cây khác biệt, bảo tồn được đặc tính di truyền của nhánh ghép | Khó thực hiện, yêu cầu kỹ thuật cao, chỉ áp dụng được cho các loại cây có khả năng liên kết tốt với nhau | Hoa giấy, hoa hồng,… |
Trên đây là một vài thông tin để trả lời cho câu hỏi có những phương pháp nhân giống vô tính nào, cách phân biệt nhân giống vô tính và hữu tính… Hy vọng bài viết trên sẽ giúp bạn hiểu hơn về nhân giống vô tính là gì ở thực vật. Cảm ơn bạn đã xem!
Vn
Hoc
Tap.com giới thiệu đến các em học sinh lớp 11 bài viết Phương pháp nhân giống vô tính, nhằm giúp các em học tốt chương trình Sinh học 11.
Nội dung bài viết Phương pháp nhân giống vô tính:1. Giâm Giâm (cành, lá, rễ) là hình thức sinh sản sinh dưỡng tạo cây mới từ một đoạn thân, cành (mía, dâu tằm, sắn, khoai tây), một đoạn rễ (rau diếp) hay mảnh lá (thu hải đường). Trong phương pháp nhân giống này, có thể dùng chất kích thích thúc đấy sự ra rễ nhanh chóng hơn. 2. Chiết Ở cây ăn quả nếu gieo từ hạt để tạo thành cây mới và thu hoạch quả phải đợi thời gian khá lâu. Trồng cây ăn quả bằng chiết cành có thể rút ngắn thời gian sinh trưởng, sớm thu hoạch và biết trước đặc tính của quả. Khi chiết cành, nên chọn cây khoẻ, mập, gọt lớp vỏ, bọc đất mùn quanh lớp vỏ bóc hay ghim giữ phần vỏ bọc xuống lớp đất mặt, đợi khi ra rễ cắt rời cành đem trồng.3. Ghép Ghép là phương pháp nhân giống lợi dụng tính chất tốt của một đoạn thân, cành, chồi (cành ghép) của một cây này ghép lên thân hay gốc của một cây khác (gốc ghép), sao cho phần vỏ có các mô tương đồng tiếp xúc và ăn khớp với nhau. Chỗ ghép sẽ liền lại và chất dinh dưỡng của gốc ghép sẽ nuôi cành ghép. Hai cây cùng ghép có thể cùng loài, cũng giống, chỉ khác nhau một số đặc tính mong muốn ở gốc ghép (chịu lạnh, nóng, mặn, chống sâu bệnh, năng suất cao và phẩm chất hoa quả tốt). Có nhiều kiểu ghép : ghép áp, ghép nêm, ghép dưới vỏ, ghép mắt, ghép cửa sổ, ghép chữ T 4. Nuôi cấy mô Dựa trên nguyên lý cơ bản về sinh sản vô tính là mọi cơ thể thực vật (cũng như động vật) đều gồm các tế bào, mỗi tế bào là một đơn vị cơ bản của sự sống, mang một lượng thông tin di truyền đủ để mã hoá cho sự hình thành một cơ thể mới.Do đó trong môi trường thích hợp và cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng, có thể nuôi, cây mô để tạo nên cây hoàn chỉnh (hình 41.3). Phương pháp này góp phần tạo nhanh giống mới, sạch bệnh, có hiệu quả kinh tế cao (cây ăn quả, cây nhập nội ). Lát cắt ngang qua củ cà rốt Phôi Nuôi cấy trong môi trường dinh dưỡng Cây non. Cây trưởng thành Hình 41.3. Cách nuôi cấy mô ở cà rốt (1) và cây khoai tây trong ống nghiệm (2) Phương pháp nhân giống bằng sinh sản vô tính kết hợp dùng chất kích thích sinh trưởng thúc đẩy nhanh quá trình tạo rễ, rút ngắn thời gian và nhân nhanh cây mới mọi thời gian thích hợp, đạt năng suất cao, tạo cây ăn quả 4 mùa (các loại cam, chanh tứ quý). Các loại cây ăn quả thường dùng các phương pháp ghép để tạo giống có chất lượng quý và tốt hơn (tham khảo bài 43). Thành tựu nuôi cấy mô đã được áp dụng trên nhiều đối tượng : chuối, dứa, phong lan, gùng, cây ngập mặn, các loại lúa, đậu, cà phê, hoa hồng, mía, khoai tây, tam thất, đu đủ, gấc.
Danh mục Sinh học 11
Giới thiệu
Vn
Hoc
Tap.com là website chia sẻ kiến thức học tập miễn phí các môn học: Toán, Vật lý, Hóa học, Sinh học, Tiếng Anh, Ngữ Văn, Lịch sử, Địa lý, GDCD từ lớp 1 đến lớp 12.
Các bài viết trên Vn
Hoc
Tap.com được chúng tôi sưu tầm từ mạng xã hội Facebook và Internet.
Xem thêm: Giá sơn nhũ vàng mua ở đâu, sơn nước nhũ vàng atm 999 giá tốt tháng 6, 2023
Vn
Hoc
Tap.com không chịu trách nhiệm về các nội dung có trong bài viết.